کاوش موضوع استصحاب
صفحه اصلی
استصحاب
استصحاب یا اعتبار حالت سابق اصلی در اصول فقه و حقوق، به معنای حکم به بقای چیزی است که پیشتر به آن یقین وجود داشته است.
«استصحاب» (پیشینپذیری) در فقه اسلامی یعنی تا زمانی که دلیل جدیدی وجود ندارد، وضعیت قبلی (چه مثبت و چه منفی) برقرار فرض میشود، مثلاً تا شک نشود، وضو صحیح است یا کسی بیگناه است. این اصل کاربردی است برای پر کردن خلأهای فقهی وقتی دلیل محکمتری نیست.
استصحاب زمانی کاربرد دارد که ما در مورد وضعیت فعلی چیزی تردید و در مورد وضعیت سابق آن یقین داشته باشیم. به این ترتیب فرض را بر بقای حالت سابق میگذاریم، مگر آنکه خلافش ثابت گردد. برای مثال هرگاه از زنده بودن یا مرگ سربازی که به جنگ رفته تردید داریم، فرض را بر زنده بودنش میگذاریم که تا چندی پیش به آن یقین داشتهایم.
تعریف استصحاب به زبان ساده، اگر در مسئلهای شک کردیم، (مثلا آیا وضویی که چند ساعت قبل گرفتیم هنوز صحیح است یا باطل شده) در این مثال، با توجه به اینکه یقین داریم وضو داشتیم، شکی که الان برایمان به وجود آمده را نادیده میگیریم و وضویی را که گرفته بودیم صحیح میدانیم.
استصحاب از ابتکارات امامان شیعیان است (لاتنقض الیقین بالشک). بیشتر پیروان شافعی و شیعیان آن را حجت میدانند، اما بیشتر متکلمان و بسیاری از پیروان ابوحنیفه آن را نمیپذیرند.
واژه استصحاب در لغت از «صحب» به معنای «همراه داشتن» گرفته شدهاست.... بیشتر در ویکی پدیا